Elektrolytische Condensatoren (elco's)

In schema's wordt een elco aangegeven zoals afgebeeld in tekening 1.

Afbeelding 1

De elco is ook een condensator, maar dan een condensator die leverbaar is met een zeer grote elektrische capaciteit, zoals 10000 μF of 33000 μF. Er zijn echter ook elco's leverbaar met kleinere waarden, zoals bijvoorbeeld 0,1 μF of 0,33 μF. De elco heeft een speciale eigenschap, hij is namelijk gepolariseerd (ook wel 'polair' genoemd). Dat betekent dat de elco een positieve pool (de plus), en een negatieve pool (de min) heeft.
De benaming 'elco' is de afkorting van 'Elektrolytische Condensator'. Dit betekent dat de elco gevuld is met een elektroliet. Deze elektroliet bevindt zich tussen twee stroken opgerold materiaal: de kathode, bestaande uit aluminiumfolie, en de anode, bestaande uit sterk opgeruwd aluminiumfolie, met daarop een dun laagje aluminiumoxide.

Afbeelding 2

Er zijn twee hoofdtypen elco's te onderscheiden:

• De axiale elco, waarbij aan weerszijden van de behuizing een aansluitdraad zit. Bij de axiale elco is op de behuizing aangegeven wat de plus- of min-aansluiting is (zie rechts op tekening 2 hierboven).
• De radiale elco, waarbij beide aansluitdraden aan één zijde van de behuizing zitten. Bij de radiale elco is door middel van een lengteverschil van de aansluitdraden aangegeven, wat plus en min zijn. De langste draad is hierbij de plus-aansluiting. Meestal is ook op de behuizing met een grijze band aangegeven wat de min-aansluiting is (zie links op tekening 2 hierboven).

De waarde van een elco wordt in schema's in Farad of microFarad aangegeven: 1 μF = één microFarad. Een elco met een waarde van één Farad wordt als volgt aangegeven: 1F ofwel 1.000.000 μF.
Bij waarden onder de één microFarad wordt het op deze manier aangegeven: er staat een μ-teken vòòr de waardeaanduiding: μ47 = 0,47 μF.
Een elco kan stroom opslaan (net als een accu) en wordt dan ook vaak voor dat doel gebruikt. De bekendste toepassing is het afvlakken van de gelijkgerichte spanning in voedingen ('afvlakken' betekent vermindering van de rimpelspanning) en bij LED-verlichting in rijtuigen (LED-strips) kunnen we de elco gebruiken om het knipperen van de LED's tegen te gaan.
Een elco mag nooit op een wisselspanning (AC) aangesloten worden, anders raakt deze binnen de kortste keren defect, vanwege oververhitting! En een elco mag nooit verkeerd-om op de voedingsspanning aangesloten worden, dat overleeft de elco ook niet!
Let er ook goed op dat u de elco's niet in serie zet, want dan hebt u maar de halve waarde. Dus: parallel = 1000 + 1000 = 2000 μF en in serie = 1000 + 1000 / 2 = 1000 μF!
Pas op voor het kortsluiten van een elco. Bij een elco van 100μF kan al een stroom van 20 ampère gaan lopen!

Elco's parallel schakelen
Wanneer u meer elco-capaciteit, stel 2000 μF i.p.v. 1000 μF, wilt hebben, dan kunt u twee elco's van 1000 μF parallel schakelen (plus van elco1 aan plus van elco2 en min van elco1 aan min van elco2). De twee elco's samen hebben dan een waarde van 2000 μF. Bij meerdere elco's parallel moet u de waarden bij elkaar optellen.
Een elco mag nooit kortgesloten worden, omdat er dan kortstondig een zeer grote stroom gaat lopen!
Wilt u een snel een elco ontladen, doe dit dan altijd via een weerstand van minimaal 470 ohm, anders bekort u de levensduur van de elco sterk.